Cho con bú có thể là điều tự nhiên, nhưng điều đó không có nghĩa là việc này luôn dễ dàng, đặc biệt là trong những ngày đầu. Cho dù bạn đang hồi phục sau sinh, đang tìm cách ngậm ti, hay chỉ đơn giản là cố gắng cảm thấy thoải mái vào lúc 2 giờ sáng, tư thế bạn chọn có thể tạo ra sự khác biệt lớn.
Hướng dẫn này sẽ hướng dẫn bạn 7 tư thế cho con bú đã được kiểm chứng và hiệu quả trong các tình huống thực tế—như cho con bú song sinh, làm dịu chứng trào ngược, hoặc cho con bú sau khi sinh mổ. Với tư thế bế đúng, bạn sẽ giúp bé ngậm ti dễ dàng hơn và giúp việc cho con bú bớt căng thẳng hơn cho cả hai mẹ con.
Giải thích các tư thế cho con bú khác nhau
Hãy cùng tìm hiểu bảy tư thế cho con bú hữu ích nhất—chúng là gì, khi nào nên áp dụng, và tại sao chúng có thể giúp việc cho con bú dễ dàng hơn một chút cho cả hai mẹ con. Cho dù bạn đang trong quá trình hồi phục sau sinh, cho con bú khi đang di chuyển, hay cho con sinh đôi bú, ở đây đều có những tư thế phù hợp với mọi giai đoạn và tình huống.
1. Tư thế ôm nôi - Tư thế cổ điển
Đây có lẽ là tư thế bạn hình dung khi nghĩ đến việc cho con bú. Bạn ngồi thẳng lưng , đặt bé nằm trên đùi, đầu bé tựa vào khuỷu tay bạn, cùng bên bạn đang cho bé bú . Cơ thể bé áp sát bụng vào bụng bạn, và mũi bé thẳng hàng với núm vú của bạn.
Tư thế bế nôi rất đơn giản khi việc cho con bú diễn ra suôn sẻ — nhưng nếu bạn đã từng sinh mổ, nó có thể gây áp lực lên vết mổ. Trong trường hợp đó, bạn nên tạm dừng tư thế này và thử một tư thế nhẹ nhàng hơn cho bụng. Tuy nhiên, khi bé đã ngậm ti mẹ chắc chắn, đây là một lựa chọn tuyệt vời để sử dụng hàng ngày, dễ dàng thực hiện ở hầu hết mọi nơi.
2. Tư thế bế chéo - Tuyệt vời cho trẻ sơ sinh ngậm ti
Tư thế này trông giống như tư thế bế nôi, nhưng hai tay bạn sẽ đổi vai trò. Bạn dùng tay còn lại (tức là tay trái nếu bé bú bên phải) để đỡ đầu và cổ bé . Tư thế này giúp bạn kiểm soát tốt hơn khi giúp bé ngậm ti , đặc biệt là trong những ngày đầu bé còn đang tập bú.
Điều này đặc biệt hữu ích cho trẻ sơ sinh, trẻ sinh non hoặc trẻ nhỏ thường buồn ngủ khi bú.
Mẹo nhỏ: dùng một chiếc gối cứng đặt trên đùi để nâng em bé lên ngang tầm núm vú và giúp vai bạn đỡ căng thẳng.
3. Tư thế bóng đá (C lutch ) — Lý tưởng cho ca sinh mổ hoặc trẻ sơ sinh nhỏ
Ở tư thế này, bé được đặt dưới cánh tay bạn, cùng bên với bạn đang cho con bú — giống như bạn đang cầm một quả bóng đá. Cơ thể bé uốn cong quanh người bạn với bàn chân hướng về phía lưng bạn. Bạn đỡ vai và cổ bé bằng tay.
Vì bé không nằm sấp trên bụng mẹ, đây là một trong những tư thế bế thoải mái nhất nếu bạn đang hồi phục sau sinh mổ . Tư thế này cũng hiệu quả nếu bạn có bầu ngực lớn hoặc cho hai bé sinh đôi bú cùng lúc. Ưu điểm: tư thế này giúp sữa thoát ra từ một góc khác, giúp giảm tắc tia sữa hoặc đầy hơi.
4. Tư thế nằm nghiêng - Hoàn hảo cho việc cho con bú đêm
Tư thế cho con bú nằm nghiêng là cứu cánh cho những đêm mệt mỏi. Bạn nằm nghiêng, ôm bé vào lòng, bụng áp vào bụng bé, và đưa bé vào sao cho miệng bé chạm vào núm vú của bạn, ngang ngực.
Cho con bú ở tư thế nằm nghiêng rất nhẹ nhàng cho cơ thể bạn—đặc biệt hữu ích nếu bạn đang trong quá trình hồi phục sau khi bị rách, khâu hoặc sinh thường. Tư thế này cũng hoàn hảo cho những lần cho con bú vào nửa đêm khi bạn không thể ngồi dậy được nữa.
Chỉ cần đảm bảo bạn tỉnh táo khi cho bé bú và đưa bé đến nơi ngủ an toàn sau khi cho bú xong, tuân theo các hướng dẫn về giấc ngủ an toàn.
5. Nuôi dưỡng thoải mái hoặc theo bản năng sinh học — Hãy làm theo sự dẫn dắt của con bạn
Với tư thế thoải mái này, bạn ngả người ra sau một góc 30–45°, kê thêm gối hoặc đệm dưới lưng và đặt bé nằm sấp trên ngực bạn. Hãy để bé tự nhiên trườn về phía vú mẹ và tự ngậm ti.
Tư thế cho con bú thoải mái này có thể cải thiện độ sâu ngậm và giảm khó chịu - đặc biệt nếu bạn đang gặp vấn đề về núm vú bị đau hoặc sữa xuống nhiều. Đây cũng là một lựa chọn tuyệt vời nếu bạn đang sản xuất quá nhiều sữa hoặc chỉ muốn nghỉ ngơi sau những tư thế cho con bú có cấu trúc phức tạp hơn.
6. Tư thế bế thẳng đứng hoặc tư thế Koala — Dành cho trẻ bị trào ngược hoặc trẻ lớn hơn
Với tư thế này, bé ngồi thẳng trên đùi bạn hoặc ngồi vắt vẻo trên hông bạn, quay mặt về phía bạn, ngực áp vào ngực bạn. Cột sống của bé luôn thẳng, như một chú gấu túi nhỏ đang bám chặt.
Vì bé luôn giữ được tư thế thẳng đứng, địu có thể giúp giảm trớ sữa hoặc kiểm soát trào ngược . Cách này dễ thực hiện nhất khi bé đã kiểm soát được đầu và rất hiệu quả với trẻ lớn . Địu này cũng cực kỳ tiện lợi khi bạn ra ngoài - không cần gối hay bất kỳ dụng cụ hỗ trợ nào khác.
7. Giữ bóng bầu dục đôi — Y tá song sinh cùng lúc
Bạn đang cho cặp song sinh bú? Đây là tư thế bế đôi lý tưởng. Bạn bế cả hai bé theo kiểu bế bóng bầu dục - mỗi bé kẹp dưới một cánh tay, đầu mỗi bé áp vào ngực mẹ, và chân bé quấn quanh hông bạn. Bạn sẽ cần một chiếc gối chắc chắn để giữ cả hai bé cố định và rảnh tay.
Thiết lập này giúp bé tránh xa bụng bạn (rất tốt sau khi sinh mổ), cho phép bạn theo dõi cả hai bên núm vú và giúp bạn cho con bú hiệu quả hơn. Có thể cần một chút luyện tập, nhưng một khi bạn đã quen, nó có thể giúp việc cho con bú đôi trở nên đơn giản hơn rất nhiều.
Dấu hiệu của việc ngậm và bú tốt
Khi bé ngậm ti đúng cách, việc cho con bú sẽ thoải mái (không phải khó chịu), và bé sẽ được bú đủ lượng sữa cần thiết mà không gặp bất kỳ khó khăn nào. Dưới đây là một số dấu hiệu cho thấy bé ngậm ti đúng cách:
- Không đau. Việc kéo mạnh lúc đầu là bình thường, nhưng nếu bạn nhăn mặt suốt quá trình cho bú thì có vấn đề. Không nên cảm thấy đau nhói hay khó chịu—nếu có, hãy nhẹ nhàng tháo núm vú ra và thử lại.
- Bé được đặt nằm gọn gàng. Toàn bộ cơ thể bé phải hướng về phía bạn, bụng áp vào bụng, cổ thẳng và được hỗ trợ—không bị vặn vẹo.
- Miệng chúng mở rộng với đôi môi cong ra ngoài. Giống như môi cá - cả môi trên và môi dưới đều hướng ra ngoài để tạo thành một lớp niêm phong tốt.
- Cằm hóp vào, mũi thông thoáng. Cằm của bé phải áp vào ngực bạn trong khi mũi bé vẫn ở ngay phía trên, thoải mái để thở.
- Bạn sẽ thấy quầng vú nhô ra phía trên môi trên của bé. Ngậm ti sâu, không đối xứng (với phần tối màu hơn lộ rõ ở phía trên) giúp bé dùng lưỡi để hút sữa hiệu quả hơn.
- Bạn nghe thấy tiếng nuốt nhẹ. Hãy chú ý nhịp điệu chuyển động hàm đều đặn và những tiếng nuốt nhỏ—không có tiếng lách cách hay tiếng đập mạnh.
- Má trông đầy đặn, không bị hóp vào. Vết lõm hoặc nhô ra khỏi bầu ngực có thể là do lực hút kém hoặc ngậm vú nông.
- Bé bú xong rất thoải mái. Tay mở, mắt ngái ngủ, và khuôn mặt "say sữa" đều là những dấu hiệu tuyệt vời. Và một khi sữa về, hãy để ý xem bé có khoảng sáu tã ướt mỗi ngày không để biết bé đã bú đủ.
Nếu cảm thấy có gì đó bất thường - đau, ngậm ti nông hoặc tiếng kêu lách cách - hãy luồn một ngón tay sạch vào khóe miệng bé để nhẹ nhàng dừng lực hút và điều chỉnh lại vị trí. Có thể mất vài lần thử, và điều đó hoàn toàn bình thường.
Mẹo chuyên nghiệp để cho con bú không đau
Ngay cả khi ngậm bắt vú đúng cách, việc cho con bú vẫn có thể trở nên khó chịu nếu cơ thể bạn không được hỗ trợ hoặc nếu cữ bú kéo dài quá lâu mà không nghỉ. Những mẹo đơn giản sau đây có thể giúp bạn tránh được cơn đau và tận hưởng cữ bú nhiều hơn:
Chuẩn bị trước khi cho bé bú
Dùng gối, ghế đẩu hoặc chăn cuộn tròn để đưa bé đến gần ngực bạn, chứ không phải ngược lại. Tư thế tốt = giảm căng thẳng cho lưng và cổ.
Đổi vị trí
Các động tác xoay người (giống như chuyển từ tư thế nằm nôi sang tư thế đá bóng) không chỉ giúp cơ được nghỉ ngơi mà còn giúp các ống dẫn sữa khác nhau được thông thoáng và ngăn ngừa tắc nghẽn.
Mở khóa cẩn thận
Không bao giờ kéo bé ra khỏi ngực bạn—hãy nhẹ nhàng đưa ngón út vào bên miệng bé để phá vỡ lực hút trước khi rút bé ra.
Cho ăn trước khi chúng đói dữ dội
Cho con bú mỗi 2–3 giờ giúp ngực bạn không bị quá căng tức, giúp bé dễ ngậm và bú thoải mái hơn.
Hãy nhẹ nhàng với núm vú của bạn
Sau khi cho con bú, hãy vắt một ít sữa mẹ và để khô tự nhiên trên da - sữa mẹ có tác dụng làm dịu tự nhiên. Không nên dùng xà phòng thoa lên núm vú vì nó có thể làm khô và kích ứng.
Sử dụng liệu pháp ấm và mát
Chườm ấm trước khi cho con bú có thể làm mềm mô và giúp sữa chảy ra. Chườm gel mát sau đó có thể làm dịu tình trạng viêm hoặc đau nhức.
Giữ cơ thể được nuôi dưỡng và đủ nước
Ăn uống đầy đủ, uống nhiều nước và nghỉ ngơi hợp lý sẽ hỗ trợ quá trình phục hồi cũng như nguồn sữa của bạn.
Tại sao máy bơm đeo ấm lại hữu ích
Nếu việc hút sữa là một phần trong thói quen của bạn - dù là để dự trữ sữa đông lạnh, đi làm trở lại hay làm giảm tình trạng căng tức ngực - thì một máy hút sữa đeo được , có chức năng tạo nhiệt nhẹ nhàng , có thể giúp quá trình này dễ chịu hơn rất nhiều. Máy làm ấm mô vú đến nhiệt độ cơ thể, giúp cải thiện việc xuống sữa, ngăn ngừa tắc tia sữa và duy trì dòng sữa chảy đều trong suốt quá trình hút sữa.
Dưới đây là hai lựa chọn đáng tin cậy từ eufy kết hợp lực hút đạt chuẩn bệnh viện với khả năng giữ ấm tích hợp và thiết kế rảnh tay thực sự:
Máy hút sữa Eufy S1 Pro là máy hút sữa đeo đầu tiên có bảy chế độ nhiệt độ HeatFlow™ , cho phép bạn tinh chỉnh nhiệt độ từ 95 °F đến 105 °F để tạo sự thoải mái và lưu lượng sữa. Động cơ đạt chuẩn bệnh viện cung cấp lực hút lên đến 300 mmHg với 14 chế độ điều chỉnh, nhưng vẫn cực kỳ êm ái (46 dB) cho việc hút sữa kín đáo.
Nắp đậy kín hai lớp giúp giảm thiểu rò rỉ, trong khi hộp sạc di động cung cấp năng lượng cho khoảng năm ngày tập luyện — lý tưởng cho những chuyến du lịch hoặc ca làm việc dài ngày. Tích hợp ứng dụng thông qua OptiRhythm cho phép bạn tùy chỉnh nhịp điệu và theo dõi đầu ra theo thời gian thực. Các bộ phận không chứa BPA và cốc hứng dung tích 5 oz hoàn thiện chiếc máy bơm được thiết kế để mang lại hiệu quả và sự thoải mái.
Sử dụng chung lõi HeatFlow™, máy hút sữa Eufy S1 cung cấp bảy mức độ ấm áp và lực hút chuẩn bệnh viện lên đến 300 mmHg, nhưng không kèm hộp sạc. Bạn có bảy tùy chọn cường độ và ba cài đặt tốc độ, cùng với ứng dụng OptiRhythm để điều chỉnh chỉ bằng một chạm.
Phễu silicon mềm 105° tiện dụng vừa với núm vú 17–24 mm và dẫn sữa vào bình chứa 5 oz—đủ rộng rãi cho hầu hết các lần hút mà không gây cồng kềnh.
Phần kết luận
Cuối cùng, tư thế cho con bú "tốt nhất" là tư thế phù hợp với cả bạn và bé. Tư thế cho con bú hôm nay có thể thay đổi vào tuần sau, và điều đó hoàn toàn bình thường. Hãy thử một vài tư thế, điều chỉnh trong quá trình thực hiện, và đừng căng thẳng nếu bạn phải thử đi thử lại nhiều lần. Cả hai đang cùng nhau học hỏi. Và nếu bạn vẫn còn băn khoăn hoặc đau đớn, một cuộc trò chuyện nhanh với chuyên gia tư vấn cho con bú có thể giúp ích rất nhiều.
Câu hỏi thường gặp
Bạn nên tránh tư thế nào khi cho con bú?
Khi cho con bú, điều quan trọng là tránh các tư thế cho con bú sai cho trẻ sơ sinh, chẳng hạn như tư thế bạn khom lưng hoặc vặn cổ bé. Bế bé quá xa cơ thể bạn cũng có thể gây căng cơ lưng và cổ, đồng thời khiến bé khó ngậm bắt đúng và nuốt sữa thoải mái. Những tư thế này có thể gây khó chịu cho cả bạn và bé, vì vậy tốt nhất nên chọn những tư thế giúp cả hai mẹ con có tư thế tự nhiên, thoải mái.
Tư thế cho trẻ sơ sinh bú thế nào là tốt nhất?
Tư thế bế chéo thường được khuyến khích cho trẻ sơ sinh. Ở tư thế này, bạn đỡ đầu bé bằng tay đối diện với bầu ngực đang bú, giúp bạn hướng miệng bé đến núm vú. Tư thế bế này giúp kiểm soát tốt và đặc biệt hữu ích cho trẻ sơ sinh vẫn đang trong giai đoạn phát triển khả năng ngậm bắt vú.
Tư thế cho con bú nào là tốt nhất sau khi sinh mổ?
Sau khi sinh mổ, tư thế ôm kiểu bóng đá (cầm tay) và nằm nghiêng là lý tưởng. Tư thế ôm kiểu bóng đá giữ em bé dưới cánh tay bạn, tránh áp lực lên vết mổ, trong khi tư thế nằm nghiêng cho phép bạn nghỉ ngơi thoải mái ở tư thế nghiêng, giảm thiểu căng cơ bụng. Cả hai tư thế đều hỗ trợ việc cho con bú hiệu quả mà không ảnh hưởng đến quá trình hồi phục của bạn.
Nguyên tắc cho con bú 3 lần là gì?
“Quy tắc 3” trong việc cho con bú đề cập đến ba nguyên tắc chính:
- Cho bé bú ít nhất 3 giờ một lần.
- Cho bé bú ít nhất 3 phút ở mỗi bên ngực để đảm bảo bé nhận được cả sữa đầu và sữa cuối.
- Bạn nên mong đợi bé sẽ cảm thấy thoải mái trong khoảng 3 giờ giữa các lần bú.
Những hướng dẫn này giúp thiết lập thói quen cho ăn và đảm bảo bé nhận được đủ dinh dưỡng.
